Amárach a thiocfaidh na 11 ollchomhairle úra i gcomharbacht ar na 26 comhairle reatha ó thuaidh.
Cé gur chothaigh Comhairle an Iúir, Mhúrn agus an Dúin fearg na nAontachtach nuair a chinn siad an Ghaeilge a chur os cionn an Bhéarla ina suaitheantas, tá athrú eile déanta ag an Chomhairle chéanna a thugann comhionannas don Ghaeilge ar bhealach nár tharla chuige seo ó thuaidh.
Tá fóráil úr i bpolasaí na Comhairle a chinntíonn nach féidir tionscnaimh Ghaeilge a dhiútiú sa Chomhairle ar bhonn ‘dea-chaidrimh’ a thuilleadh.
I gcaitheamh na mblianta dhiúltaigh polaiteoirí ón UUP agus DUP i gcomhairlí Léim an Mhadaidh, Machaire Fíolta agus Doire do thionscnaimh agus do bheartais Ghaeilge ar an bhonn go mbeadh “tionchar diúltach” ag feiceálacht na Gaeilge ar ‘dea-chaidreamh’ ina bpobal.
Faoin pholasaí nua atá i gComhairle an Iúir. Mhúrn agus an Dúin, déanfar cinnithe faoin Ghaeilge a mheas de réir ‘comhionannais’ agus ní de réir ‘tionchar ar dhea-chaidreamh’ sa phobal.
Is gá d’eagras pobal measúnú tionchair comhionannais nó Equality Impact Assesment a dhéanamh le gach tionscnamh pobail de réir Chomhaontú Aoine an Chéasta.
Le linn mheasúnú tionchar comhionannais, tá cead ag an phobal a n-imní a chur in iúil faoi aon ní a chuireann isteach ar ‘dea-caidreamh’ ina gceantar, dar leo.
Deir Leas-Stiúrthóir an Choiste um Riaradh an Cheartais, Daniel Holder, go bhfuil dian-stocaireacht á déanamh acu ar an cheist seo mar gheall ar an mhí-úsáid a bhain polaiteoirí áirithe as an pholasaí.
Labhair Meon Eile le príomhfheidhmeannach POBAL, Janet Muller, agus le comhairleoir Shinn Féin, Barra Ó Muirí, faoin pholasaí úr.
Pléifidh an tAire Cultúir, Ealaíon agus Foilíochta, Carál Ní Chuilín, cur i bhfeidhm na Cairte um Theangacha Réigiúnacha agus Mionlaigh i dTuaisceart na hÉireann i gcruinniú sa Bhruiséil ar an mhí seo chugainn.
“Tá cruinnithe le bheith agam leis na Náisiúin Aontaithe faoi chearta teanga agus leis an Choiste Saineolaithe a dhéanann monatóireacht ar chur i bhfeidhm na Cairte um Teangacha Réigiúnacha nó Mionlaigh.”
“Tá súil agam comhpháirtíochtaí a fhorbairt a chuideoidh linn reachtaíocht chomhionannais a fhorbairt a thabharfas cosaint don Ghaeilge ó thuaidh,” a dúirt an tAire Ní Chuilín.
Tá Comhairle an Iúir, Mhúrn agus an Dúin ar an chéad Chomhairle chun glacadh le polasaí a chinntíonn go ndéanfar tionscnaimh teanga-bhunaithe a mheas de réir ‘chomhionannais daonna’ seachas ‘tionchar ar dhea-chaidreamh’.
Tuigtear go bhfuil plé ar bun le beartais amhlaidh a chur i bhfeidhm sna Comhairlí eile ina bhfuil tromlach náisiúnach iontu.