Nuair a thagann ina mílte amach
Dream saoithiúil, scáfar iontach…
Drochnós Meiriceánach nó féile mhór na gCeilteach? Sin an cheist mhór atá idir chamáin ag Sadhbh agus ag Lughaidh as Ard Mhacha. Tá dúil mhór ag an chailín óg in Oíche Shamhna, in imirt ‘bob nó bia’ agus sna nósanna uilig a bhaineann leis an fhéile. Ní chreideann an seanfhear sa draíocht… go fóill beag!
Oíche Shamhna
Le hAntaine Ó Donnaile
Cailín óg
Is breá liom Oíche Shamhna,
Is breá liom spórt is spraoi.
Is breá liom a bheith gléasta
In éadaí seanchaillí.
B’fhéidir go bhfaighfinn úlla,
Nó brioscaí, nó seacláidí
Ach c’áit a bhfuil na comharsana?
’Bhfuil duine ar bith istigh?
Seanfhear
Cé sin ag mo dhoras
Ag an am seo den óich’
Ag cur isteach ar mo shuaimneas
Is ar mó chláracha TV?
A imigh leat a chailín,
Tú féin is do bhréag-éadaí
Cuirfidh mé fios ar phóilín
Má bhíonn tú in aice mo thí!
Cailín Óg
Gabh mo leithscéal, a fhir a’ tí,
Níl mé ag iarraidh ‘bheith dána
Tá mé ag bailiú féiríní,
Do mo bhuicéad, oíche Shamhna
Thig liom damhsa a dhéanamh duit
Nó thig liom amhrán a rá,
Is má thugann tú dom seacláid,
Ní bheidh mé do do chrá.
Seanduine
Éist liom seo a chailín,
Tá tú do mo chrá
Ní bhfaighfidh tú uaimse féirín.
Bí ar shiúil leat go brách
Tá Oíche Shamhna samhnasach,
Tá puimpcíní ró-chostasach,
Is ní sa tsiúl ó theach go teach
Ach droch-nós Meiriceánach.
Cailín
Ní droch-nós Meiriceánach
Ach féile mhór na gCeilteach
Nuair a thagann ina mílte amach,
Dream saoithiúil, scáfar, aisteach:
Taibhsí, cailleacha, púcaí
Cnámharlaigh, péisteanna, zombaí
Marbháin, sláisirí, síogaí
Na créatúir is iontaí amuigh.
Seanduine
Ní hiontach iad ar chóir ar bith
Níl ann ach scéal do pháistí
Nach mór an náire do thuismitheoirí
Ag líonadh do chloiginn le hamaidí
Nárbh fhearr duit ábhar fírinneach
Nó rudaí a bhfuil bunús leo
Na bac le sean-nós pisreogach
A chuirfidh ar strae thú go deo.
Cailín
Ach tá Oíche Shamhna tábhachtach
Bíonn gliondar ar ár gcroí,
Agus páistí in achan teaghlach
Ag déanamh réidh cluichí.
Babhla uisce do na hulla
Agus airgead in achan phióg
Carn mór plúir ar phláta
Nach cuimhin leat féin a bheith óg?
Seanduine
Is cuimhin liomsa maith go leor
Ach tá an t-am sin thart
Níor tháinig ‘na dhiaidh ach sileadh deor
Is uaigneas, pian is tart.
Éist liom seo a thaiscidh,
Is agam ‘tá an fhírinne lom
Ná cuir do mhuinín i dtaibhsí
Tá mé a rá leat, níl siad ann.
Cailín
Ach tá siad ann go fírinneach,
Iad ag eitilt thart mar éin
Agus tcímse iad nuair a théim amach
Mar is cailleach cheart mé féin.
I gcónaí an t-am seo bliana
Bím ag súgradh le páistí deasa
Is muna mbeidh múineadh ortsa
Cuirfidh mé tú faoi gheasa!
Seanduine
Tusa! Mo chur faoi gheasa!
A chailín, na cuir mé ag gáire.
Níl tú ag déanamh do leasa
Ag inse na mbréag gan náire
Imigh leat anois is ná tar ar ais
Agus abair é sin le do chairde
Nó má fheicim tú thart arís fá m’áit
Beidh deireadh le d’éirí in airde.
Cailín
Go leor atá cluinste agam uait anois,
Go leor de do sheanchaint ghránna
Is minic béal duine a shrón a bhris
Le linn do bheith maslach, dána.
Ach ní bhrisfear do ghaosán mór anocht
Abracadabra, Abracadú
Go ngreamaí do lámha le do shrón go docht
Go dtí go raibh ort múineadh!
Seanduine
Cad é atá déanta agat anois?
Ní thig liom mo lámha a bhogadh
Is cad é faoi dhul chun a’ leithris
Beidh gach aon duine ag magadh.
Níor thug mé isteach do thaibhsí ariamh,
Do chámharlaigh nó lucht sí.
Ach geallaim duit go creidim thú
Lig dom, le do thoil, a chailligh!
Cailleach
Ní ligfidh go fóill a dhuine bhig
Go gcluine mé geallúint mhór
Go mbeidh tú go deas le gach páiste a thig
Is go dtabharfaidh tú milseáin go leor.
Tá Oíche Shamhna speisialta,
Is níor chóir duit í a scrios
Ach má gheallann tú ‘bheith cineálta
Seans go mbeidh tú saor, cá bhfios?
Seanduine
Geallaim duit a bheith cineálta
Le gach páiste a thiocfas mo bhealach.
Bhéarfaidh mé milseáin is cola
Do gach neach a shiúlann faoin ghealach.
Ní dhéanfaidh mé dearmad ar a’ lá seo
Tá mé i ndiaidh ceacht a fhoghlaim go crua
Is ní dhéanfaidh mé dearmad ortsa,
Le do thoil anois, taispeáin trua.
Cailín
Bíodh meas againn ar ár dteanga
Is ar na nósanna a iompraíonn sí
Bíodh meas againn ar ár scéalta
Faoi na síogaí is na taibhsí
Seanduine
Ach thar aon rud eile a pháistí
Is bhur n-óige ag imeacht go gasta,
Bailigí milseáin, bailigí!
Is ithígí iad go blasta!
